Ốc gạo một món ăn giàu dinh dưỡng, được người dân vùng sông nước miền Tây Nam Bộ, Trung Bộ cực kỳ yêu thích. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách lựa chọn được ốc tươi ngon cũng như chế biến được món ăn ngon miệng.
Ốc gạo và cách chọn ốc ngon
Ốc gạo thuộc họ ốc, sống ở đáy sông và được tìm thấy nhiều ở môi trường nước lợ có lẫn bùn cát. Đặc điểm chính để nhận dạng được ốc gạo đó chính là lớp vỏ trơn, màu trắng xanh, thân hình xoắn, có kích thước cỡ đầu ngón tay và có chóp nhọn ở phía sau.
Những loại ốc này khi nước đứng, chúng sẽ ngoi ra ngoài kiếm ăn, khi nước động, nước chảy nó sẽ chui vào vỏ và vùi mình trong cát. Ốc gạo khi nấu lên sẽ có một cục mỡ béo nhỏ như hạt gạo, thịt thơm, ngon, dai giòn tự nhiên.
Để có một món ăn giàu dinh dưỡng, bạn cần chọn lựa những con ốc còn tươi sống. Hãy để ý đến phần mày ốc, nếu phần mày nằm sát miệng ốc, đây là những con ốc to, béo. Ngược lại, những con ốc có phần mày thụt sâu vào bên trong, đụng nhẹ là bung mày là những con đã chết. Bạn cũng có thể để ý khi ốc ngâm vào nước, những con nổi lên là đã chết. Ngoài ra, theo dân gian lưu truyền, chất lượng thịt ốc sẽ còn phụ thuộc vào lịch trăng lên. Những ngày rằm hoặc cuối tháng âm lịch, ốc sẽ béo, ngon hơn.
Đặc điểm sinh sống của ốc gạo
Tại Việt Nam, ốc gạo phân bố chủ yếu nhiều ở Đồng Bằng sông Cửu Long và dược tìm thấy ở những tỉnh lân cận như cù lao Tân Phong tỉnh Tiền Giang, cồn Phú Đa tỉnh Bến Tre, Cần Thơ, Sa Đéc tỉnh Đồng Tháp. Và đặc biệt, theo sự so sánh thì ốc gạo Phú Đa là nổi tiếng, thơm ngon nhất. Ngoài ra, tại các lưu vực sông Ba Rái, Cồn Bầu, Cồn Tròn, Cồn Tre, người ta cũng tìm thấy nhiều ốc gạo và nơi đây được xem là nơi tập trung sinh sản của loài ốc này.
Mùa sinh sản của ốc gạo kéo dài từ tháng 7 năm nay đến tháng 3, tháng 4 năm sau. Như vậy, người ta sẽ thu hoạch được ốc ngon, to, chắc thịt, mập mạp, ăn béo nhất vào tầm mùng năm tháng 5 hàng năm.
Gợi ý một số cách chế biến ốc gạo ngon
Món ốc gạo sẽ trở nên thơm ngon hơn nếu như biết chế biến cũng như kết hợp các loại gia vị đúng cách. Dưới đây là những gợi ý chế biến ốc ngon mà bạn không nên bỏ qua.
Cách chế biến ốc gạo hấp sả
Món ốc gạo hấp sả thơm ngon, dễ chế biến và được rất nhiều người yêu thích. Để có món ốc gạo hấp sả thơm ngon, vừa miệng nhất bạn cần thực hiện những bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị và sơ chế các nguyên liệu sau:
- 1kg ốc gạo ngâm với nước gạo, ớt, giấm,… để loại bỏ nhớt và cặn bẩn.
- 1 nhánh gừng nhỏ rửa sạch, cắt lát.
- 6 nhánh sả trong đó 1 cây cắt lát mỏng và 5 cây đập dập.
- 5 trái ớt hiểm băm nhuyễn.
- 5 lá chanh cắt chỉ.
- 3 trái tắc trong đó vắt lấy cốt 2 trái và cắt lát mỏng 1 trái.
- Đường, nước mắm vừa đủ.
Bước 2: Thực hiện hấp ốc
Ta cần đặt phần sả đập dập dưới đáy nồi rồi đổ ốc lên, thêm 1/2 số gừng đã cắt lát và 1 chén nước. Bật bếp, đun sôi ốc trong khoảng 10 phút là ốc sẽ chín kỹ.
Bước 3: Làm nước chấm
Cho 2 muỗng canh đường cùng 1/2 số gừng còn lại vào giã nguyễn. Sau khi được một hỗn hợp sánh mịn thì cho thêm 3 muỗng nước ấm, 3 muỗng nước mắm ngon cùng phần sả cắt lát, ớt, tắc cắt lát và lá chanh vào trộn đều.
Cách chế biến món ốc gạo xào sả ớt
Cũng như món ốc gạo hấp sả thì để món ốc xào sả ớt thơm ngon vừa miệng ta cũng cần phải chuẩn bị đầy đủ những nguyên liệu cần thiết. Thiếu đi một nguyên liệu sẽ làm mất đi vị ngon, vị béo vốn có của ốc.
Bước 1: Chuẩn bị và sơ chế các loại nguyên liệu:
- 1kg ốc gạo đã ngâm, rửa sạch.
- 2 cây sả đập dập phần ngọn, phần gốc bào mỏng.
- 15g ớt hiểm băm nhuyễn.
- 15g sa tế
- 1 trái ớt sừng cắt lát.
- 1 củ tỏi băm nhuyễn.
- 1 củ gừng cắt lát mỏng.
- Gia vị: nước mắm, hạt nêm, đường, bột ngọt, dầu ăn
Bước 2: Làm sốt xào ốc.
Cho 2 muỗng dầu ăn vào chảo, để nóng dầu cho thêm phần tỏi, ớt sừng, ớt hiểm băm nguyễn, sa tế, sả bào, sả cây đã chuẩn bị vào xào thơm. Sau 2 phút đổ thêm 1/2 bát nước lọc vào, để sôi hỗn hợp rồi nêm nếm gia vị cho phù hợp với khẩu vị.
Bước 3: Xào ốc.
Cho toàn bộ phần ốc đã rửa sạch vào chảo nước sốt đã chuẩn bị và xào trong khoảng 10 phút cho đến khi thấy phần sốt hơi sệt lại. Như vậy, ta đã hoàn thành xong món ốc gạo xào sả ớt thơm ngon, giờ thì có thể thưởng thức vị béo ngậy của ốc rồi.
Lý do nên bổ sung món ốc vào thực đơn
Như đã biết, không riêng gì ốc gạo mà bản thân họ ốc có chứa rất nhiều dưỡng chất giúp phát triển, cải thiện tình trạng sức khỏe. Do đó, bạn nên bổ sung vào thực đơn ăn uống mỗi tuần từ 1 đến 2 bữa ốc để:
Cải thiện tình trạng thiếu máu
Ốc là thực phẩm có chưa nguồn sắt vô cùng tuyệt vời, cứ trong mỗi 113 gam ốc sẽ có chứa 22% sắt được khuyến nghị hàng ngày. Chính vì thế, ăn ốc có thể giúp cải thiện được tình trạng nhức đầu, chóng mặt, đau ngực, da xanh xao, suy nhược, mệt mỏi do thiếu máu.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Theo các nghiên cứu khoa học, trong ốc có chứa một lượng axit béo omega-3 vô cùng quan trọng cho sức khỏe con người. Ăn ốc sẽ giúp giảm nguy cơ đông máu, giảm huyết áp, ổn định nhịp tim, cải thiện tốt sức khỏe tim mạch và hạn chế nguy cơ tử vong do bệnh tim.
Xem thêm:
- Ốc tỏi – Đặc sản thơm ngon nổi tiếng nhất định phải thử!
- Ốc ruốc – Hương vị đặc biệt của biển thơm ngon khó cưỡng
Giảm nguy cơ mắc ung thư
Trong ốc có chứa một lượng lớn selen, là một phần trong enzyme selenoprotein, có khả năng nâng cao miễn dịch, hỗ trợ chức năng nội tiết cho cơ thể, chống oxy hoá, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư, các bệnh về khớp và nhiễm trùng.
Tốt cho xương và răng
Ốc có chứa nhiều canxi giúp cho răng, xương chắc khỏe, làm giảm các nguy cơ gây nên các bệnh lý về xương như loãng xương, mất xương. Bên cạnh đó, ốc còn chứa một lượng magie cần thiết cho quá trình chuyển hoá năng lượng giúp răng và xương chắc khỏe. Cứ mỗi 85g ốc đã có chứa khoảng 212 mg magie, phù hợp với 53% lượng magie khuyến nghị hàng ngày cho đàn ông và 68% khuyến nghị hàng ngày cho phụ nữ.
Tốt cho mắt
Thật bất ngờ khi ốc có chứa một lượng vitamin A cần thiết giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, giúp chống lại bệnh tật và tăng cường sức khỏe cho đôi mắt. Lượng vitamin A này giúp bảo vệ kết mạc và giác mạc, duy trì thị lực tốt.
Bổ sung protein
Lượng protein có trong ốc tương tự với trong thịt bò và thịt lợn nhưng lại có ít chất béo hơn rất nhiều. Chính vì thế, ốc sẽ giúp bổ sung thêm năng lượng mà không cần phải lo tăng cân.
Lưu ý khi ăn ốc gạo
Trong ốc gạo có chứa rất nhiều dưỡng chất mang lại hiệu quả dinh dưỡng mong muốn. Tuy nhiên, để ngăn ngừa hậu quả thừa chất, phòng ngừa rủi ro không mong muốn, bạn cần lưu ý:
Đảm bảo khâu vệ sinh ốc trước khi chế biến
Bởi lẽ, theo đặc tính sinh sống, trong ốc có chứa rất nhiều ký sinh trùng gây bệnh cho còn người theo các đường ruột, gan, mật, thận, não, phổi,… Từ đó, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ nội tạng cũng như sức khỏe con người. Chính vì vậy, trước khi chế biến, bạn cần làm sạch ốc bằng cách ngâm ốc cùng ớt, muối pha chanh, nước vo gạo hay giấm để ốc nhả hết cặn bẩn trong người ra.
Không ngâm ốc quá lâu
Nhiều người thường có thói quen mua ốc vào thời điểm ốc béo nhất để “trống” lại đến khi nào ăn sẽ chế biến. Với cách làm này sẽ khiến ốc ở trong môi trường không phù hợp lâu ngày dẫn đến biến chất hoặc chết. Khi đó, dù có lọc những con chết ra thì những con ốc còn lại cũng có khả năng cao gây cho bạn những nguy cơ mắc bệnh tả, tiêu chảy hay ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Nên chế biến ốc chín kỹ
Bạn cần chế biến ốc thật kỹ và đảm bảo chín hoàn toàn. Bởi nếu ăn tái sẽ khiến cho ký sinh trùng có hại xâm nhập vào cơ thể gây các bệnh hệ tiêu hoá, phù nề, ung thư,…
Tránh dùng chung ốc với thực phẩm chứa nhiều vitamin C
Khi ăn chung ốc với những thực phẩm giàu vitamin C sẽ khiến các chất dinh dưỡng biến thành chất độc như thạch tín. Từ đó, gây ra các chứng bệnh khó tiêu, đầy hơi, tiêu chảy, thậm chí là ngộ độc thực phẩm.
Tránh ăn chung với rượu, bia
Có rất nhiều người lựa chọn ốc là món nhắm khi uống bia, rượu. Tuy nhiên, chính điều này lại vô tình gây hại cho sức khỏe của chính người dùng, gây nên tình trạng dư đạm, ảnh hưởng đến quá trình bài tiết, tăng nguy cơ mắc bệnh gout.
Ốc gạo không chỉ ăn ngon miệng mà còn giúp bổ sung nhiều dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe con người. Những thông tin chi tiết nêu trên đã giúp bạn biết thêm về mộ loại ốc cũng như cách bổ sung dinh dưỡng đúng cho cả gia đình.
